Vidovdan je dan kada su se desile neke od najvažnijih i najtragičnijih epizoda u našoj istoriji. Od boja na Kosovu, preko atentata u Sarajevu, do presudnih političkih trenutaka – Vidovdan je postao simbol stradanja, žrtve, ali i nepokolebljive vere u pravdu.
Za Srbe, 28. jun – Vidovdan – nije samo crveno slovo u crkvenom kalendaru, već dan koji nosi težinu vekova, sudbine i identiteta. Tokom istorije, upravo na ovaj dan dogodili su se ključni događaji koji su oblikovali ne samo srpsku, već i svetsku istoriju.
1389. – Kosovska bitka
Na Gazimestanu, na Vidovdan 1389. godine, srpska vojska pod vođstvom kneza Lazara suprotstavila se osmanskom carstvu. Bitka protiv vojske sultana Murata završena je bez jasnog pobednika, ali sa ogromnim gubicima na obe strane. Knez Lazar je zarobljen i pogubljen, dok je i sultan Murat ubijen – po predanju, od ruke Miloša Obilića. Ova bitka postala je temelj srpske kolektivne memorije i duhovnog identiteta.
1914. – Atentat u Sarajevu
Na isti datum, pet vekova kasnije, Gavrilo Princip izvršio je atentat na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda. Taj čin postao je povod za izbijanje Prvog svetskog rata, koji je promenio lice Evrope. Iako su se okolnosti razlikovale, simbolika Vidovdana kao dana istorijskog prkosa i žrtve ostala je ista.
1921. – Ustav Kraljevine SHS
Vidovdan 1921. obeležen je i donošenjem tzv. Vidovdanskog ustava, prvog ustava Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Iako je izazvao brojne kontroverze i nesuglasice u novoj zajedničkoj državi, ostao je značajan pravni akt tog perioda.
1989. – Govor Slobodana Miloševića na Gazimestanu
Na 600-godišnjicu Kosovske bitke, tadašnji predsednik Srbije Slobodan Milošević održao je poznati govor na Gazimestanu, koji je kasnije često tumačen kao početak turbulentnih dešavanja na Balkanu tokom 1990-ih
Vidovdan kao simbol:
Vidovdan je više od datuma – on je simbol stradanja, ali i večnog otpora i vere u pravdu. Srpska pravoslavna crkva tada obeležava spomen svetog kneza Lazara i svih srpskih mučenika, pa se taj dan vezuje za duhovnu dimenziju narodne borbe – gde je pravda iznad pobede, a vera iznad politike.
U narodu postoji i izreka:
„Sve se dešava na Vidovdan“ – ne zato što sudbina bira datum, već zato što je kroz vekove ovaj dan postao tačka okupljanja istorije, emocija i sećanja.
(N portal)
